Wady zgryzu u dzieci

Każdy z nas marzy o pięknych, zdrowych zębach. Aby były proste i białe. O przysłowiowym „Hollywood smile”. Jednak nie każdy wie, że wady zgryzu powstają już od najmłodszych lat, a od pierwszych dni niemowlęctwa można im zapobiegać.

Co wpływa na powstawanie wad zgryzu u dzieci?

Niemowlę rodzi się z tzw tyłozgryzem fizjologicznym. Oznacza to, że jego żuchwa (dolna szczęka) ułożona jest dotylnie w stosunku do szczęki. Ssanie, przy prawidłowym dostawianiu do piersi lub butelki, powoduje wysuwanie żuchwy do przodu i ustawianie się jej z czasem w zgryzie prawidłowym.

W tym miejscu zachęcamy gorąco do przeczytania wpisu: Kiedy iść z dzieckiem na pierwszą wizytę do dentysty?

Już kładąc niemowlę do spania masz wpływ na prawidłowe kształtowanie się jego wałów dziąsłowych. Główka nie powinna być zbyt wysoko, gdyż wtedy bródka jest uciśnięta i zahamowany jest wzrost do przodu. Ani zbyt nisko, gdyż żuchwa jest pociągana zbyt mocno do tyłu przez mięśnie żujące; dziecko śpi z buzią otwartą powodując w przyszłości zgryz otwarty, wysychanie śluzówki jamy ustnej, przerost migdałków podniebiennych i gardłowego, a w konsekwencji- utrudnione oddychanie przez nos.

Pilnuj także, żeby dziecko nie spało ciągle na jednym boku, ponieważ może to skutkować w przyszłości również wadą zgryzu, tzw zgryzem krzyżowym lub bocznym przemieszczeniem żuchwy.

Ssanie piersi najlepiej kształtuje prawidłowy zgryz. Mleko nie leci samo, dziecko musi je wyssać z piersi, dociskając sutek językiem do podniebienia i wytwarzając podciśnienie. Aby wykonać ruch ssania uruchamia mięśnie żujące, mięśnie dna jamy ustnej, które powodują ucisk na kości szczęki, żuchwy i podniebienia twardego kształtując prawidłowy ich rozwój. Dlatego ważne jest prawidłowe dostawienie dziecka do piersi tak, aby nie uciskała ona na bródkę. A jeśli karmisz butelką, dobór prawidłowego smoczka-anatomicznego kształtu, dopasowanego do wieku dziecka, z małym otworem (takim, aby dziecko musiało ssać mleko. Zbyt duża dziurka spowoduje wyciekanie mleka). Butelkę także trzymamy nie opierając o bródkę niemowlaka.

Poniższy film pięknie obrazuje akt ssania piersi przez dziecko.

Co z tą butelką?

Nie przedłużaj karmienia piersią ani butelką. Dziecko wraz z wyrzynaniem się kolejnych grup zębów, traci potrzebę ssania zastępując ją żuciem-po to ma zęby trzonowe. Aby żuć, aby gryźć. Ssanie kojarzy mu się z uspokojeniem, z czymś miłym i kojącym,dlatego rodzice często podają butelkę dalej mimo, że dziecko skończyło pierwszy roku życia, przed snem oraz w ciągu nocy, gdy maluch się przebudzi. Smoczek również stosowany jest jako ospokajacz. Każda z tych rzeczy powoduje bardzo poważne wady zgryzu-tyłozgryz z protruzją siekaczy lub zgryz otwarty.

Na filmiku widać, jak działa smoczek na uzębienie i kości szczęk.

A smoczek?

Oczywiści są noworodki i niemowlęta z tak silnym odruchem ssania, że bez smoczka się nie da. To znaczy rodzic nie da rady 🙂 Dlatego nie odradzam smoczków kompletnie, wiemy jak wygląda życie. Jednak wybierając smoczek kierujmy się rozsądkiem, tak jak i czasem jaki przebywa w buzi dziecięcej. Im krócej tym lepiej. Nie dopuszczajmy do tego, żeby dziecko ssało smoczek cały czas, bo doprowadzi to w szybkim czasie do poważnych zaburzeń w rozwoju szczęki i żuchwy.

Przedstawiam Wam dwa smoczki: firmy Curaprox i NUK najczęściej polecane przez ortodontów.

smoczek Curaprox

smoczek NUK

Master of disaster… czyli kciuk

Kolejną zmorą ortodonty jest ssanie kciuka. Oto krótki filmik pokazujący, co dzieje się ze zgryzem i podniebieniem, gdy dziecko ssie palec.

Jak widać, zęby robią się „królicze”, wystają w z buzi , górne siekacze nie łączą się z dolnymi tworząc szparę, dziecko nie jest w stanie zamknąć buzi,gdyż mięsień okrężny ust jest w hipotonii (jest rozleniwiony-dużo łatwiej jest mieć otwartą buzię niż zamykać ją na siłę), często zasysa dolną wargę, chowając ją pod wystającymi górnymi siekaczami. Z reguły oddycha ustami powodując wysychanie błony śluzowej jamy ustnej, zwiększenie prawdopodobieństwa powstania próchnicy (z powodu zmniejszonego przepływu śliny), przerost migdałków podniebiennych i gardłowego.

Pozbyć się tego nawyku jest bardzo trudno, gdyż w przeciwieństwie do smoczka, kciuk jest zawsze pod ręką. Nie skutkują gorzkie paluszki. Starszemu dziecku można wytłumaczyć jakie są konsekwencje ssania palca. Młodszemu można zaszyć rękawki pidżamki. Im wcześniej zaczniesz walczyć z tym złym nawykiem, tym masz większe szanse na szybkie i bezbolesne jego ustanie.

Gryźć, gryźć i jeszcze raz gryźć!

W rozwoju i wzroście kości szczęki i żuchwy ogromne znaczenie ma gryzienie twardych pokarmów. Kiedy przyjdzie czas na rozszerzanie diety niemowlęcia staraj się coraz rzadziej podawać mu płynne pokarmy. Ugotowane warzywa, chrupki kukurydziane są mile widziane. Roczne dziecko nie powinno już jeść papek, za to w diecie powinny znaleźć się zupy z kawałkami jarzyn oraz rozdrobnione mięso.

U starszych dzieci wskazane są marchewki, jabłka (niepokrojone na małe kawałeczki), chlebek ze skórką, piętki od chleba. Kości szczęk dostają wówczas impuls do wzrostu w każdym swoim wymiarze- doprzednim, dotylnym i na boki, zmniejszając ryzyko powstania wady zgryzu.

Jeśli zauważysz u swojego dziecka któryś z wymienionych nawyków, zwrócisz uwagę na zmiany w jego profilu twarzy zgłoś się czym prędzej do lekarz stomatologii dziecięcej na badanie. Jeśli pedodonta stwierdzi nieprawidłowości pokieruje was do ortodonty na konsultacje i ewentualne leczenie.

Jeśli martwi Cię stan zgryzu Twojego dziecko lub chcesz zwyczajnie upewnić się, czy zgryz rozwija się prawidłowo, to zapraszamy do lekarzy specjalistów w gabinecie Dr Mleczak:

Autor artykułu:

Lek. dent. Izabela Rodziewicz

Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w 2007 roku. Właściciel gabinetu Dr Mleczak.

zdjęcie www.reddit.com